Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan (TCHQ) Hoàng Việt Cường thừa nhận: “Vấn đề về nhóm kiểm tra chuyên ngành đã được nhắc đa dạng nhưng thời gian qua chuyển biến chưa được bao nhiêu”.

Thực tế, mức giá logistics (các giá tiền nên chi trả để vận chuyển, cung ứng hàng hóa ra thị trường tiêu thụ) đang là 1 điểm nghẽn trong hoạt động xuất nhập khẩu. Nhiều công ty phàn nàn, họ ko chỉ mất nhiều thời gian mà còn tốn kém phổ biến tầm giá tiền bạc.

Doanh nghiệp tốn quá phổ biến tầm giá kiểm định, tổn phí lưu kho bãi

Theo bà Lương Thu Hương – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hải Dương cho biết: Việc kiểm tra chuyên ngành vẫn là vướng mắc, cập nhật thông tin chưa đồng bộ (đã khai quan, thông quan điện tử nhưng tới điểm chốt cuối cùng lại cần có tờ khai đóng dấu để nộp); nộp thuế qua online nhưng vẫn buộc phải chụp bản nộp cho hải quan.

Do vậy nhiều doanh nghiệp đề xuất: Về lâu dài, Việt Nam nên cần sở hữu các giải buộc phải đột phá để cải thiện vấn đề này, giúp việc xuất khẩu nông sản được thực hành nhanh chóng, bảo đảm chất lượng.

Ông Phạm Ngọc Thức, Chủ tịch Hội đồng Quản trị (HĐQT) Công ty Cổ phần Nông nghiệp hữu cơ Fusa (Hải Dương) nhớ lại các gian truân lúc xuất khẩu hàng nông sản. “Ngày 20/11/2022, công ty thu sắm quả bưởi đỏ từ tỉnh giấc Hòa Bình để xuất khẩu sang châu Âu, công ty thứ nhất được xuất khẩu mặt hàng này sang châu Âu. Ngày 24/12/2022, công ty xếp hàng lên container tại Hòa Bình. Tiếp đó, xe chuyển động từ Hòa Bình xuống khu vực cảng Hải Phòng hết 3 ngày. Tuy nhiên, cần tới tận ngày 3/2/2023 lô hàng mới tới được London, Anh”.

“Lúc đầu, chúng tôi ký kết mang công ty logistics sau 45 ngày sẽ đưa hàng từ Việt Nam đến Anh. Nhưng thực tại để đưa container 5.000 quả bưởi này sang tới London buộc phải mất gần 70 ngày. Bình thường, hàng sẽ buộc phải bị đổ bỏ vì hỏng nhưng doanh nghiệp may mắn được các cơ quan chức năng của Việt Nam hỗ trợ tối đa trong khâu bảo quản phải còn cứu vãn được. Ở Việt Nam, các thủ tục xuất khẩu lô hàng được thực hành nhanh chóng. Nhưng, lý do di chuyển hàng của Việt Nam chậm do logistics còn quá đa dạng điểm yếu. Trong khi từ Thái Lan hàng đưa sang châu Âu chưa tới 40 ngày, hoa quả tươi roi rói”, ông Phạm Ngọc Thức chia sẻ.

Còn theo ông Đặng Thế Phương – Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Vận chuyển vận Hải Phòng, để đạt được hiệu quả trong việc tháo gỡ cạnh tranh vướng mắc về thủ tục hành chính, tạo tiện lợi thương nghiệp xuyên quốc gia, các bộ, ngành buộc phải thống nhất hướng dẫn quy định để siêu thị xuất nhập khẩu đích thực chỉ qua 1 cửa; đồng thời rút gọn hơn nữa thời gian đánh giá thông quan, đánh giá chuyên ngành, xem xét bổ sung những quy định theo những cam kết FTA (Hiệp định thương nghiệp tự do), dòng bỏ những giấy phép, các điều kiện không thực thụ cần thiết…

Ông Đặng Thế Phương khẳng định: Các doanh nghiệp sẵn sàng ủng hộ việc bảo đảm an ninh hải quan, soi chiếu hàng hóa luồng đỏ theo tỉ lệ nhất định. Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ doanh nghiệp quá tốn kém các giá tiền cho việc này.

“Một lô hàng bắt buộc kiểm tra thực tế tay chân hay soi chiếu mang thể tốn vài chục đến hàng trăm triệu. Chi phí tổn đưa phương tiện trong cảng, nâng cao giá thành lưu kho bãi, đưa những container lên phương tiện soi chiếu. May mắn thì được thông quan ngay, nếu không lại quay về cảng, hạ xuống. Một doanh nghiệp có hàng trăm lô hàng mỗi tháng, mỗi lô vài chục container, riêng việc soi chiếu đã mất cực kỳ phổ biến thời gian và chi phí. Nên chăng, thương chính có sự hỗ trợ nhà hàng đánh giá trong lúc lưu bãi, đỡ gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp”, ông Đặng Thế Phương kiến nghị.

Theo ông Hoàng Quang Phòng – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Việt Nam là một trong 20 thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới sở hữu giá trị kim ngạch xuất nhập cảng hàng hóa lớn nhất. Hàng hóa của Việt Nam đã xuất sang 200 nhà nước và vùng lãnh thổ. Tính riêng năm 2022, tổng kim ngạch xuất du nhập hàng hóa đã đạt 732,5 tỷ USD.

“Khoảng 38% siêu thị còn gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình sắm hiểu thông báo thủ tục hành chính xuất nhập khẩu; còn 24% công ty phản ánh tình trạng quy định hoặc chính sách luật pháp đổi thay thường xuyên gây cạnh tranh cho hoạt động phân phối kinh doanh”, ông Hoàng Quang Phòng cho biết. Bên cạnh đó, hệ thống một cửa Quốc gia chưa sở hữu sự kết nối đồng bộ và san sẻ dữ liệu của những cơ quan quản lý Nhà nước. Hiện còn đa dạng mặt hàng phải kiểm tra chuyên ngành và cũng mang rộng rãi mặt hàng thuộc quản lý từ 2 bộ, ngành trở lên; logistics cũng còn thiếu và yếu; thủ tục hành chính rườm rà.

“Doanh nghiệp khai báo thủ tục kiểm dịch thực vật cho lô hàng xuất nhập khẩu trên Cổng thông tin điện tử Quốc gia (VNSW). Tuy nhiên, khi cơ quan kiểm dịch cấp giấy chứng thực kiểm dịch, vẫn còn mang giai đoạn thủ công hoặc siêu thị phải in giấy chứng thực kiểm dịch đưa cho cơ quan hải quan xem hay thông tin bằng điện thoại cho công chức hải quan để làm cho các thao tác nghiệp vụ thông quan cho lô hàng trên hệ thống khi ấy tờ khai mới được thông quan”, ông Lê Mạnh Cường – Phó Chủ tịch Hiệp hội logistics Hải Phòng trăn trở.

Sẽ làm việc sở hữu các bộ ngành để gỡ khó cho doanh nghiệp

Với các vướng mắc siêu thị nêu, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường đã chỉ đạo những Chi cục Hải quan địa phương, khiến cho việc trực tiếp có các hiệp hội, doanh nghiệp để thống nhất giải pháp toá gỡ.

“Sắp tới, thực hành chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngành hải quan cộng có VCCI sẽ kiểm tra sự chấp thuận của công ty về thực hành thủ tục hành chính ưng chuẩn Cơ chế một cửa Quốc gia và thủ tục quản lý, đánh giá chuyên ngành. Ngành thương chính cũng sẽ làm việc cụ thể mang các bộ ngành, kiểm tra chuyên ngành chỉ ra bất cập cụ thể, ưu tiên các doanh nghiệp bộ, ngành vướng mắc đa dạng nhất (ví dụ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – NN-PTNT)”, lãnh đạo Tổng cục Hải quan cho biết.

Theo Phó Tổng cục trưởng Hoàng Việt Cường, Tổng cục Hải quan đã xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định 628/QĐ-TTg ngày 20/5/2022 phê duyệt “Chiến lược tăng trưởng thương chính tới năm 2030″. Đây được coi là kim chỉ nam và tấm bản đồ “phát triển” của thương chính Việt Nam trong quá trình tới. Theo đó, Hải quan Việt Nam sẽ được xây dựng chính quy, hiện đại ngang tầm thương chính các nước tăng trưởng trên thế giới, dẫn đầu trong thực hành Chính phủ số có mô hình hải quan số, thương chính thông minh.

Để đạt được mục đích đó, Tổng cục Hải quan xác định cải bí quyết thủ tục hành chính là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, được thực hành đồng bộ, thường xuyên, liên tục, lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp khiến cho mục đích phục vụ. Kết quả cải bí quyết tiên tiến hóa thương chính tới năm 2022: Có 100% thủ tục hành chính căn bản được tự động hóa; mang 100% cục, chi cục Hải quan thực hiện thủ tục thông quan tự động VNACC/VCIS (Hệ thống thông quan tự động và Cơ chế 1 cửa Quốc gia); 99,8% thu thuế bằng phương thức điện tử…

Tổng cục Hải quan đã triển khai đo thời gian phóng thích hàng cấp cục năm 2022 và đang triển khai đo thời gian phóng thích hàng năm 2022 cấp tổng cục. Theo đó, căn cứ kết quả tính toán sơ bộ các khoản thời gian chính, tổng thời kì từ lúc hàng hoá tới cảng/cửa khẩu đến khi ra khỏi cảng/cửa khẩu năm 2022 là 127 giờ 13 phút 20 giây, giảm gần 7 giờ so có năm 2021. Thời gian thông quan làng nhàng của cả hàng du nhập và hàng xuất khẩu cũng giảm.

Tổng cục Hải quan đã ban hành và khai triển chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích nhà hàng tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan; khai triển ký kết biên bản ghi nhớ thực hiện Chương trình có một số doanh nghiệp. Kết quả bước đầu có199 nhà hàng tham gia Chương trình.

Tổng cục Hải quan đã xây dựng và doanh nghiệp khai triển kế hoạch tăng trưởng quan hệ đối tác thương chính – doanh nghiệp và các bên liên quan, hiệp tác với Hiệp hội nhà hàng Logistics Việt Nam để xây dựng Bộ tiêu chí kiểm tra năng lực đại lý khiến cho thủ tục hải quan trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm khai triển và quản lý hoạt động đại lý thương chính của 1 số cơ quan hải quan trong khu vực và thế giới (Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ,…), nghiên cứu mô hình đại lý hải quan của Tổ chức Hải quan Thế giới (WCO).